Íslenskar kvikmyndir | Heimildasíða

Tengt Siglufirði

Íslenskar kvikmyndir og

Kjartan Ó Bjarnason og Loftur Guðmundsson, og ummælin

Siglfirðingur 1. september 1949

Fréttamyndir

Síðastliðinn fimmtudag sýndi Kjartan Ó Bjarnason nokkrar kvikmyndir hér, er hann hafði sjálfur tekið: Myndirnar voru allar frekar vel teknar og með fallegum litum. Sýndu þær bæði fagrar og ljótar hliðar á landi og þjóð.

Mynd frá Austurvelli: Wikipedia

Fyrsta myndin var frá Vestfjörðum. Sýnir hún ljóslega hina undursamlegu náttúrufegurð Vestfjarða, atvinnulífið í sjávarþorpunum, þar vestra og hið mikla fuglalíf í Æðey. Má það kallast nýstárleg sjón á filmu, að sjá unga æðarfuglsins brjóta skurnið af egginu og þegar blikarnir slást um fyrstu ungana, sem elta móður sína til sjávar. Hefur Kjartan Ó. Bjarnason kvikmyndað þetta á einkar skemmtilegan hátt og sýnt okkur í senn dásemd náttúrufegurðar landsins og friðsamt líf dýra og manna, til sjávar og sveita, þar vestra.

Önnur myndin var af óeirðunum í Reykjavík 30. mars sl. Hún sýnir hvorki náttúrufegurð né uppbyggjandi starf landsins barna. Hún sýnir ekki einhuga þjóð, ekki bróðurhug - hún sýnir rök hins alþjóðlega kommúnisma: grjót og ofbeldi.

Hugsandi mönnum er það ljóst, að lögreglan, sem varði Alþingishúsið og stökkti grjótkastaralýð kommúnista á flótta, var að gegna skyldu sinni, sem vörður laga og réttar. Jafnframt er mönnum það ljóst, að ofbeldi kommúnistanna ögraði starfshelgi hins háa Alþingis.

Menn sáu greinilega hvernig Alþingishúsið, gluggar þingsalsins og skrifstofa forseta landsins, Sjálfstæðishúsið, Austurvöllur og nágrenni hans voru útleikin. Hraungrýti Austurvallar var upprifið, girðingar nærliggjandi húsa, brotnar í barefli. - EYÐILEGGINGIN, -ÁSÝND KOMMÚNISMANS - BLASTI VIÐ AUGUM BÍÓ-GESTANNA, ÞETTA KVÖLD.

Mynd þessi er átakanlegt dæmi um ofbeldi kommúnistanna, þótt hún gefi engan vegin nógu sterka lýsingu á upptökum atburðanna þennan dag. Hún sýnir þó sorglega sundrungu þeirrar þjóðar, sem á framtíð sína og sjálfstæði undir einingunni komið.

Þriðja myndin er tekin úr íslensku sveitalífi. Dregur hún fram skemmtilegustu hliðarnar á sveitalífinu og sýnir í senn síðustu leifar gömlu búskaparháttanna frá "Framsóknar-tímabilinu" og síðan hvernig tæknin er tekin í þágu landbúnaðarins, - hvernig vélarnar taka við af orfi og hrífu o.s.frv. Gegnumgangandi í þeirri mynd er fegurð íslenskrar náttúru. Sú fegurð, sem er andstæða þess ljótleika sem atburðirnir við Alþingishúsið sýndu.

Kjartan Ó. Bjarnarson mun að líkindum sýna myndir sínar hér aftur á morgun eða í vikulokin og ættu menn ekki að láta þessar myndir fara fram hjá sér.

--------------------------------------------------

Innskot:

Mjölnir 4. maí 1949 Frétt - umfjöllun

Kvikmynd af atburðunum 30. mars

Samkvæmt áreiðanlegum fregnum, sem blaðinu hafa borist, var tekin kvikmynd af atburðunum við Alþingishúsið 30. mars síðastliðinn, að tilhlutan sakadómarans í Reykjavík.

Er mynd þessi að sögn gleggsti vitnisburðurinn, sem enn hefur fengist, um hinar skrílslegu aðfarir, sem lögreglan og Heimdallapakkið var látið beita friðsaman og saklausan almenning.

Mynd þessi mun þó ekki hafa verið sýnd nema ráðherrum og sumum þingmönnum stjórnarflokkanna, ennfremur lögreglustjóra og fleiri útvöldum úr liði afturhaldsins.

Er fullyrt, að hún muni ekki koma fyrir almenningssjónir fyrst um sinn, að minnsta kosti ekki með samþykki og vitund lögreglustjóra og núverandi ríkisstjórnar. Er haft eftir lögreglustjóranum, að vissast muni að flíka henni sem allra minnst.

Einnig er nú upplýst, að amerískir fréttaritarar, sem staddir voru í Reykjavík um þetta leyti, tóku kvikmyndir af óeirðunum. Hafa þær verið sýndar á, kvikmyndahúsum í New York. Ber Íslendingum, sem hafa séð þær, saman um, að einnig þær beri órækt vitni um sök lögreglustjórans og ríkisstjórnarinnar.

----------------------------------------

Mjölnir 31. ágúst 1949

Grein - umfjöllun ATHYGLISVERÐ KVIKMYNDASÝNING KJARTANS Ó. BJARNASONAR

Kjartan Ó. Bjarnason, ljósmyndari, hefur undanfarið sýnt hér kvikmyndir sem hann hefur tekið.

Eru fyrst þættir af Vestfjörðum, þar sem brugðið er upp myndum af ýmsum þáttum atvinnulífsins þar fornum og nýjum; farið í Æðey og varpið skoðað, og er það áreiðanlega skemmtilegt og minnisstætt þeim mörgu, sem aldrei hafa átt þess kost að sjá með eigin augum hið margbreytilega fuglalíf eyjarinnar.

Þá sýndi Kjartan hina margumtöluðu mynd, sem hann tók af óeirðunum við Alþingishúsið hinn örlagaríka dag 30. mars s.l. Myndin hefst á því; að fólk sést safnast saman, konur, börn og eldri menn, - fólk á öllum aldri, sem komið var þarna eftir boði formanna þriggja þingflokkanna. Næst er svo sýnt, er fólkið kemur af útifundinum við Miðbæjarbarnaskólann.

Er ekkert, sem vekur sérstaka athygli þar nema eitt spjald, en á því sagði Kjartan að hefði staðið:

Vér mótmælum allir. Allt virðist með ró og spekt þar til lögreglan kemur út úr Alþingishúsinu og byrjar án tafar að berja fólkið, sem næst stóð. Á hæla, henni kom svo hvítliðaskríllinn úr Heimdalli og þá fyrst sést, að fólkið tekur á móti og töluverð slagsmál verða.

Og þá sést einnig, að kastað er nokkrum steinum á eftir Heimdellingum og lögregluþjónum, sem hopað höfðu. Þegar séð varð, að gestirnir á Austurvelli kunnu ekki sem skyldi að meta kylfubarsmíð var byrjað á að gæða þeim á gasi.

Komst þá hreyfing á mannskapinn og tæmdist völlurinn fljótt, en fólkið leitaði þó fljótt aftur á Austurvöll, en þar hélt lögreglan áfram að dreifa bandarísku gasi yfir gesti ríkisstjórnarinnar, þ.e. þá sem í lengstu lög vildu njóta gestrisni hennar.

Það sem sterkast verkar á fólk við að sjá þessa mynd, er hið æðisgengna grimmd, sem lýsir sér í barsmíð lögreglunnar og hvítliðsins, meðan það stóð uppi, og öll er myndin sönnun á því, að það sé rétt, sem andstæðingar Atlandshafsbandalagsins héldu fram strax á eftir atburði þessa, sem sé að með því að boða fólk þarna saman í þúsundatali - og beita það þessum tökum á mestu æsingaaugnablikunum hafi átt að egna það til stórfelldra átaka svo tilefni gæfist á eftir til ofsókna gegn andstæðingum bandalagsins.

Það mistókst. Reykvísk alþýða og borgarar sýndu þennan dag, að Íslendingar eru seinþreyttir til að gera morðtilraunir hver á öðrum. Hvítliðið og sá hluti lögreglunnar, sem í blindni hlýddi fyrirskipun hins nasistiskra stjórnanda síns, er undantekning sem allir sannir Íslendingar fyrirlíta og forsmá.

Næstu daga eftir 30. mars var svo leikinn skrípaleikur í réttarsal sakadómarans. Þangað voru dregnir menn eftir tilvísun Heimdellinga og eftir ljósmyndum úr Morgunblaðinu. Ekki hefur svo kunnugt sé, sannast sök á nokkurn þessara manna, og fullyrðingar afturhaldsins um það, að um skipulagða andstöðu hafi verið að ræða, hafa fallið um sjálfar sig, fyrir þeim hefur engin stafur fundist.

Að lokum sýndi Kjartan Ó.Bjarnason mynd, sem hann nefnir: Blessuð sértu sveitin mín. Eru það ýmsir þættir úr íslensku sveitalífi, aðallega vor og sumarannir, einnig göngur og réttir. Er þetta ansi skemmti leg mynd, en Kjartan kvaðst enn eiga eftir að bæta í hana. mörgum köflum.

Húsfyllir var nærri á hverri sýningu, á tveim þeim fyrstu urðu margir frá að hverfa,

--------------------------------------------------

Siglfirðingur 25. júní 1949

"Milli fjalls og fjöru" Loftur Guðmundsson

Íslenska kvikmyndin "Milli fjalls og fjöru" var sýnd á dögunum hér. Hinn kunni ljósmyndari, Loftur er brautryðjandinn á þessu sviði. Margir þekktustu leikarar okkar koma fram í þessari mynd.

Að vísu verður ekki komist hjá því, að játa, að ýmsir "tekniskir" gallar eru á myndinni, en þess verður að gæta, að þetta er byrjunarverk sem verður vonandi vísir að öðru betra.

Þrátt fyrir þessa "teknisku" galla er myndin að mörgu leyti góð. Efnið er þjóðlegt og skemmtilegt í senn. Leikarar fara yfirleitt vel með hlutverk sín. Litirnir eru á köflum heillandi og lýsa náttúrufegurð landsins vel.

Mynd þessari ber að fagna og vonandi lætur Loftur ekki staðar numið með þessari mynd.