Hernámið, á Siglufirði

(hluti æskuminninga, SK)

Krökkunum í Villimannahverfinu á Siglufirði þóttu mikið ævintýri, þegar Bretarnir komu til Siglufjarðar. (hernámið á stríðsárunum) Þeir komu sér fyrir úti á Siglunesi, uppi á Brekku neðan Hlíðarvegar á svæðinu sem nú 2011, tilheyrir Leikskálum.

Svo var bækistöð yfirmanna, sem var staðsett í Bragga, sem ýmist hefur verið kallaður Rauði brakkinn eða Pólstjörnubragginn, en húsið stóð við Ránargötu á svæði sunnan við húsið þar sem Bás ehf.  og fleiri er nú til húsa. (2011) Þennan stað og íbúana heimsótti ég reglulega á hernámsárunum þegar bretarnir voru á Sigló. (fyrsti hópurinn)

Tungumálið var ekki upp á marga fiska, en með handapati komst margt ótrúlega „vel til skila.“

Ég og Indriði Helgi Einarsson, fórum oft með sumum þeirra, tveim til þremur í göngutúra upp í Hvanneyrarskál og stundum hærra. Þeir laumuðu oft til okkar súkkulaði og fleiru góðgæti og stundum borðuðum við hjá þeim í hádeginu, þegar þeir vissu af mæðrum okkar í síld á Pólstjörnuplaninu. (Henning Bjarnason félagi okkar, kom ekki á þessar slóðir en móðir hans, sem var þýsk hafði orðið fyrir áreitni Bretanna)

Einu sinni gerðu þeir mér skiljanlegt að þeir hefðu áhuga á að vita hver væri uppáhalds maturinn minn. Ég gat gert þeim skiljanlegt að það væri skyr með rjóma. Nokkuð viss er ég um, að þeir hafi ekki vitað hvað skyr var í raun og veru. Þeir létu mig fá pening og báðu mig að kaupa það sem mundi nægja fyrir fimm þeirra, en það voru viðkomandi yfirmenn sem þarna bjuggu.

Þetta var að morgni til, ég hjólaði í mjólkurbúðina og keypti 1 kg af skyri og flösku með ½ lítir af rjóma. Þeir gáfu mér afganginn af peningunum, sem var drjúgt í vasa gutta eins og mín. Síðan hélt ég á braut í mat heim til mömmu.

Eftir hádegið þennan sama dag kom ég við hjá þeim til að kanna hvernig þeim hefði líkað skyrið. Á móti mér kom ókennilegur þefur, sambland af bruna og einhverju sem ég ekki áttaði mig á.

Svipurinn á vinum mínum var enn torkennilegri. Ástæðan var nokkuð brosleg þegar ég fékk staðfestingu á því af hverju þessi torkennilegu lykt og svipir þeirra stafaði.

Þeir höfðu búið til bollur úr skyrinu, velt þeim upp úr rjómablönduðu hveiti og sett á pönnu. Ég var nokkra stund að koma þeim í skilning um matreiðsluhættina, sem endaði með því að ég hjólaði aftur í mjólkurbúðina keypti skyr og rjóma fyrir mína peninga. Fékk síðan hjá þeim skál og hræði skyrið eins og mamma gerði, ásamt sykri og mjólk sem þeir áttu nóg af.

Þeir fylgdust með mér á meðan, og voru frekar tregir til að bragða á kræsingunum. En það breyttist fljótt. Eftir þetta var ávalt skyr á borðum hjá þeim einu sinni til tvisvar í viku, sem desert.

Mér var launað ríkulega fyrir tilvikið. Ég saknaði þessa hóps sem dvaldi þarna í brakkanum. En hópurinn var fluttur til vígstöðvanna og aðrir komu í staðinn. Þar á meðal skapvondur yfirmaður sem harðbannaði komu okkar þangað inn fyrir dyr og sleit á öll sambönd okkar við herinn á svæðinu.

Skoða má mynd sem nefndur braggi er á: (hús nr.11)  hér fyrir neðan  

Steingrímur