Heimildasíða

Tengt Siglufirði

Þórarinn J Reykdal

3. desember 1993 | Minningargreinar |mbl.is

Þórarinn J. Reykdal. Fæddur 27. febrúar 1916 - Dáinn 22. nóvember 1993

Við systkinin töluðum alltaf um afa á Móbergi, það var ekki af því að við ættum fleiri en einn og þyrftum að greina á milli þeirra, heldur var það vegna þess að þegar við bjuggum í sama hverfi og hann í Hafnarfirði hétu öll húsin sínu eigin nafni. Hann bjó á Móbergi en við á Engjabergi. Þegar hverfið stækkaði breyttist þetta fyrirkomulag og afi bjó allt í einu við götu sem hét Fagraberg og hafði sitt húsnúmer, en í huga okkar hét húsið alltaf Móberg.

Fyrstu minningar mínar um afa eru frá því að ég var fimm ára. Þá hljóp ég á hverjum degi upp brekkuna sem lá á milli húsanna til að fara í lestrarkennslu hjá afa. Á stuttum tíma var ég orðin fluglæs og byrjaði fljótt að lesa allt sem ég kom höndum yfir. Afi hlúði líka alltaf að lestrinum hjá okkur barnabörnunum, því að á hverjum jólum fengum við harðan pakka frá honum sem innihélt einhverja góða bók.

Þórarinn Reykdal rafvirki Ljósm. Kristfinnur

Þórarinn Reykdal rafvirki
Ljósm. Kristfinnur

Þegar afi fór á eftirlaun fékk hann nægan tíma til að sinna sínum áhugamálum. Hann var alltaf mjög listrænn og hafði mikin áhuga á öllu sem snerti listir. Sjálfur var hann listamaður í sér og fyrir stuttu tók hann aftur upp þráðinn í myndlistarnámi sem hann byrjaði í fyrir mörgum árum. Hann hafði líka gaman af listviðburðum, hvort sem um var að ræða myndlist, tónlist eða leiklist. Starfs míns vegna hef ég á þessu ári sótt mikið af listviðburðum og þá skipti ekki máli um hvers konar atburð var að ræða, mjög oft var afi á staðnum.

Afi naut þess líka að ferðast og til að njóta þess enn betur las hann sér vel til um löndin sem hann ferðaðist til og fór að læra frönsku til að eiga betra með að ferðast um Frakkland. Undanfarin ár hefur hann ferðast til fjarlægra landa með Heimsklúbbi Ingólfs og naut hann þess út í ystu æsar. Hann var varla kominn hem úr einni ferð þegar hann var farin að undirbúa sig fyrir þá næstu.

Það er margs að minnast þegar hugsað er til afa og eigum við systkinin eftir að sakna hans sárt. En hann mun alltaf vera til í huga okkar og þá munum við líklega alltaf minnast hans sem afa á Móbergi.

Helga Margrét Reykdal.
----------------------------------------------------

3. desember 1993 | Minningargreinar mbl.is

Þórarinn J. Reykdal. - ­ Í dag kveðjum við í hinzta sinn hann Þórarin, nágranna okkar, frænda og góðan vin. Þær eru margar ánægjustundirnar sem við höfum átt með honum í eldhúsinu heima á Móbergi. Þar höfum við heyrt hann lýsa námsárum sínum í Kaliforníu þar sem hann nam verkfræði við Berkeley-háskóla, frásagnir hans af ýmsum menningarviðburðum sem voru ætíð ofarlega í huga hans, sem dæmi þegar Parísarballettinn heimsótti San-Fransisco meðan hann var við nám ytra. Oft sýndi hann okkur myndir frá þeim viðburði og öðrum viðlíka sýningum í stórborginni.

Þórarinn var mjög víðlesinn og gátum við alltaf leitað til hans um vitneskju, hvort sem um var að ræða löngu liðna sögulega atburði, örnefni í okkar nágrenni eða ráðleggingar í garðrækt. Ef hann hafði ekki svör á reiðum höndum var alltaf hægt að flétta upp í bókasafninu á heimilinu og grúska þar í bókum uns svörin lágu fyrir.

Þórarinn var af þeirri kynslóð sem kynntist sveitastörfum á fyrri hluta aldarinnar og mundi vélvæðinguna sem hófst með hestasláttuvélum til þess að vinna flókin rannsóknarstörf á þotueldsneyti háþróaðra orrustuflugvéla nútímans á Keflavíkurflugvelli.

Við hjónin áttum þess kost að kynnast Þórarni við leik og störf, fyrst í fjölmörgum laxveiðiferðum þar sem hann var ætíð ómissandi félagi. Þá sýndi hann oft ótrúlega þrautseigju við að komast á erfiða veiðistaði og var honum sérstakt kappsmál að fylgja okkur yngra fólkinu, þrátt fyrir mikinn aldursmun. Einnig er gaman að minnast allra stundanna þegar veiðisögur voru sagðar að kvöldi dags í notalegu veiðihúsi.

Ferðalög hans hin síðustu ár um flestar álfur heims og sérstaklega Frakkland þar sem hann heimsótti vini og vinkonur sínar og nam af þeim matseld og hefðir sem urðu okkur oft að umtalsefni. Sjálfur var hann góður kokkur og reyndi ævinlega ýmsa nýstárlega rétti sem hann hafði ánægju af að veita öðrum. Nú í haust fór hann í ferð til Kína, svo að segja má að hann hafi fengið að njóta sín fram á síðasta dag, sem var hans eigin ósk.

Við þökkum ánægjulegrar samverustundar og óskum vini okkar alls hins besta í nýjum heimi.

Jóhann og Herdís.
------------------------------------------------

3. desember 1993 | Minningargreinar mbl.is

Þórarinn Reykdal - Fæddur 27. febrúar 1916 - Dáinn 22. nóvember 1993

Það var haustið 1937 að tveir Hafnfirðingar, Þórarinn og Þórður komu til liðs við okkur í 4. bekk stærðfræðideildar Menntaskólans hérna. Það voru synir Þórunnar og Jóhannesar Reykdal á Setbergi við Hafnarfjörð.

Í þessum bekk gekk á ýmsu. Sumir voru háværir en aðrir gengu hljóðlega um. Í síðari hópnum voru bræðurnir tveir, prúðir og kurteisir og bar það vott um vandað uppeldi þeirra. Ekki voru þeir framan af gjarnir á að trana sér fram í hópnum en ekki ósjaldan kom það þó fyrir að þegar þeir sem hæst létu voru búnir að ljúka sér af, að lítil og græskulaus athugasemd kom frá þeim sem bætti heldur betur um.

Það er lítið atvik sem rifjast upp frá þeim tíma. Það var dumbingur í lofti um haustið og mikil værð í kennslustundinni í eðlisfræði þrátt fyrir að kennarinn reyndi allt sem hann gat til að halda nemendunum við efnið. Hann talaði hratt en einn ávana eða heldur óvana hafði hann í máli sínu að nota títt útlenda orðið "praktískt talað" bæði í tíma og ótíma. Það var það helsta sem tekið var eftir. Hörðunin var praktískt talað tíu og píið var praktískt talað þrír. Ekki er útilokað að hann hefði sagt að kunnátta nemenda væri praktískt talað mismunandi. Þetta varð smitandi og þótti það fínt, að nokkrir sem töldu sig örlítið kunna í faginu voru farnir að komast svo að orði.

En það sem er minnisstætt frá kennslustundinni er að kennarinn hafði þegar hér var komið sögu haft fimm sinnum yfir þetta sama orðtak uppi við töfluna. Og það var dauðakyrrð í stofunni enda ekki allir andvaka - að lítill bréfmiði lagði leið sína frá bræðrunum sem sátu fremst í sætaröðinni. Hann mjakaðist rólega aftur en nam þó staðar við og við. Um síðir kom hann í hendur mínar og á honum stóð aðeins þessi saklausa vísa:

  • Praktískt talað
  • praktískt er
  • praktískur að vera.
  • Praktískur maður
  • praktískt sér,
  • praktískt eksistera.

Þar með vissum við að Þórarinn var meiriháttar og við frekari kynni fór vegur hans vaxandi: Góður félagi, ánægjulegur í góðum félagsskap og ekki síst í skíðaferðum, drátthagur og teiknaði skopmyndir í skólablaðið og ávallt viðbúinn þegar eitthvað spennandi var á döfinni. Á nútímamáli heitir það að hann hafi verið vel liðtækur í skemmtanaiðnaði skólans.

Svo komu stúdentsárin og leiðir skildu. Sumir fóru út og suður, aðrir hingað og þangað en Þórarinn fór til Bandaríkjanna og dvaldist þar við nám í fimm ár. Þar fangaði hann yndislega konu Iðunni Eylands og átti síðar með henni fimm börn, Jóhannes, Margréti, Þórunni, Iðunni og Árna.

Konu sína missti hann árið 1974 og varð það honum sár missir. Þegar heim kom að vestan starfaði hann fyrst við fyrirtæki föður síns en lengst af vann hann sem deildarstjóri á Keflavíkurflugvelli. Var starf hans fólgið í að hafa eftirlit með því að ekki væri göróttur vökvi settur á eldsneytisgeymana þar. Við það starfaði hann þar til hann lét af störfum vegna aldurs.

Í þá daga var leiðin til Hafnarfjarðar mun lengri en nú og fylgdist ég lítið með hans högum þar til hann bauð stúdentshópnum frá 1940 til veislu á heimili sínu í tilefni af 40 ára afmæli hans. Þá hafði Þórarinn verið ekkjumaður í sex ár og stóð einn að móttökunni. Var ekki annað að sjá en hann kynni vel til að halda veislu með hofmannabrag.

Borðið svignaði undan krásum og ljúfsár vín glóðu í glösum. Eftir þennan merkisatburð slóst hann í hóp nokkura bekkjarsystkina sem höfðu þann hátt á að koma saman að sunnudagsmorgni og drekka kaffisopa, ræða málin og leggja síðan af stað í afar stutta gönguferð. Vináttuböndin voru tekin upp að nýju. Nú var hann lífsreyndur maður en sami prúði og hægláti drengurinn og áður, en við fundum glöggt að andlega pundið frá stúdentsárunum hafði hann ávaxtað vel. Hann var dulur um sín einkamál en án efa var hann einmana eftir konumissinn. Hélt hann heimili þeirra að mestu óbreyttu frá því að hún skildi við það. Vafalaust langaði hann til að eignast nýjan lífsförunaut en ekkert varð úr því, enda segir máltækið að enginn veit hvað átt hefur fyrr en misst hefur.

Hann reyndi að bæta sér það upp með því að njóta annars sem tilveran hafði að bjóða. Alla tíð hafði hann verið mikill útivistarmaður og kunni að meta íslenska náttúru, þekkti fjöllin, árnar og blómin. Þá átti hann stóran bókaskáp með fallegum bókum, og nefna má áhuga hans á myndlist en vafalaust hefur hann átt hæfileika á því sviði. Hann sótti listsýningar og hljómleika og mörgum sinnum þegar hann rakst á eitthvað í umhverfinu sem gladdi hann, þá staldraði hann við.

Sérstaka ánægju hafði hann af að virða fyrir sér fagrar konur með stjörnur í augum, enda liðu þær seint úr hug hans. Í leyfum hafði hann dvalist suður í Frakklandi og eignast þar nokkra kunningja. Og ekki fór hjá því að hann tileinkaði sér menningu þarlendra, allt frá listum til matseðlafræði, bragðgóðra tegunda osta og ljúfs rauðvíns. Hann kunni vel með það að fara og lyfti glasi sínu með virðingu fyrir drykknum að frönskum sið.

Tíminn leið og ævin á sín takmörk en seinni árin fór að bera á því að hann gekk ekki heill til skógar. Stundum urðum við félagar hans varir við að honum leið illa en hann reyndi að láta ekki á neinu bera. Nokkrum sinnum þurfti hann líka að leggjast inn á sjúkrahús en reis upp aftur eins og ekkert væri. Við tókum líka eftir því að síðustu árin átti hann erfiðara með að fylgja okkur á sunnudagsgöngunum, vegalengdin var í það lengsta fyrir hann, þolið minna, skrefin urðu styttri og erfiðara varð að lyfta fótunum. Hann hafði gengið sinn spöl á enda.

Þótt heilsan væri ekki sem best síðustu árin, lagði hann ekki árar í bát. Sagðist vilja njóta þess sem kostur væri. Lagðist í heimsferðir í hópi góðra kunningja til að kynnast öðrum þjóðum. Þar var oft heitt í veðri en það beit ekki á hann og hann naut lystisemdanna eins og hann gat. Við vinir hans höfðum áhyggjur af því að hann tefldi of djarft en hann sneri ánægður heim úr ferðunum öllum nema þeirri síðustu, ferðinni til Kína en þaðan kom hann þrotinn kröftum.

Nú í dag kveðjum við góðan vin og félaga sem við munum sakna úr okkar hópi. Við fylgjum honum að himinboganum sem nær til efri svala, veifum til hans í kveðjuskyni og þökkum honum hjartanlega fyrir samveruna. Nú er hann laus við líkamann og stígur léttum skrefum upp bogann. Í hendi sér ber hann skjóðu fulla af góðverkum og þá er ekki úr vegi að minna hann á að taka með sér vísukornið það arna, svo hann geti glatt þá okkar sem á undan eru gengnir.

Ólafur Pálsson.
-----------------------------------------------------

3. desember 1993 | Minningargreinar mbl.is

Þórarinn Reykdal - Fæddur 27. febrúar 1916 - Dáinn 19. nóvember 1993

Í dag verður lagður til hinstu hvílu Þórarinn Reykdal á Móbergi við Hafnarfjörð. Hann fæddist 27. febrúar 1916 á Setbergi við Hafnarfjörð. Foreldrar Þórarins voru hjónin Jóhannes J. Reykdal, bóndi og trésmiður á Setbergi, og kona hans Þórunn Böðvarsdóttir. Jóhannes, faðir Þórarins, var fæddur 18. janúar 1874 á Vallnakoti í Reykjadal í Þingeyjarsýslu. Jóhannes lærði trésmíðar á Akureyri og í Kaupmannahöfn, en settist að í Hafnarfirði árið 1902 og varð síðar landskunnur athafna- og framkvæmdamaður.

Árið 1903 reisti hann fyrstu trésmíðaverksmiðjuna hér á landi, þar sem allar vinnuvélar gengu fyrir vatnsafli, og ári síðar setti hann upp 9 kílóvatta vatnsaflsstöð, og voru rafljósin frá henni þau fyrstu, sem kveikt var á hér á landi. Jóhannes rak stórbú á Setbergi frá 1909 til 1931 og síðan til æviloka á nýbýlinu Þórsbergi, sem hann reisti. Jóhannes lést 1. ágúst 1946. Kona hans, Þórunn Böðvarsdóttir, var fædd í Hafnarfirði 21. nóvember 1883. Hún lést 3. janúar 1964.

Þórarinn Reykdal ólst upp í stórum systkinahópi á Setbergi og Þórsbergi, en þau hjónin Jóhannes og Þórunn eignuðust alls tólf börn, og var Þórarinn næstyngstur barna þeirra hjóna, sem náðu fullorðinsárum. Eftirlifandi systkini Þórarins eru þau Kristín, fædd 16. maí 1905, húsfreyja á Ásbergi við Hafnarfjörð, sem gift var Hans Christiansen, verslunarmanni; Elísabet, fædd 17. desember 1912, húsfreyja á Setbergi, sem gift var Einari Halldórssyni, bónda þar og oddvita, og Þórður, fæddur 19. ágúst 1920, fyrrum verslunar- og skrifstofumaður í Hafnarfirði, kvæntur Jónu J. Reykdal.

Að loknu stúdentsprófi frá Menntaskólanum í Reykjavík vorið 1940 hóf Þórarinn nám í verkfræði við Háskóla Íslands, en hélt síðar vestur um haf til náms í verkfræði við háskóla í Bandaríkjunum, fyrst í Michigan en síðan í Berkeley í Kaliforníu. Er heim kom, starfaði Þórarinn fyrst við fyrirtæki Jóhannesar föður síns, sem á þeim tíma hafði mikil umsvif, rak trésmiðju, íshús o.fl., en lengst af starfaði Þórarinn við olíurannsóknir á Keflavíkurflugvelli og veitti þar forstöðu olíurannsóknastofu, allt þar til hann lét af störfum fyrir þremur árum síðan.

Hinn 31. apríl 1944 gekk Þórarinn að eiga Iðunn Eylands lyfjafræðing, sem fædd var 22. janúar 1919 í Noregi, en hún var dóttir hjónanna Árna G. Eylands, landbúnaðarráðunauts og ritstjóra Freys, sem síðar var framkvæmdastjóri hjá Sambandi íslenskra samvinnufélaga og stjórnarráðsfulltrúi, og konu hans Margit Eylands, sem var norskrar ættar.

Lágu leiðir þeirra Þórarins og Iðunnar saman í Bandaríkjunum, þar sem þau dvöldust bæði við nám á árum seinni heimsstyrjaldarinnar, og þar fæddist þeirra fyrsta barn árið 1944,

  • Jóhannes, tæknistjóri hjá DV, sem kvæntur er Birnu Gunnarsdóttur. Önnur börn Þórarins og Iðunnar eru
  • Margrét myndlistarkona, sem búsett er í Osló, fædd 1948;
  • Þórunn, framhaldsskólakennari í Reykholti, fædd 1951, gift Þórði Stefánssyni;
  • Iðunn menntaskólakennari í Reykjavík, fædd 1953, gift þeim er þetta ritar, og yngstur er Árni, vélvirki í Hafnarfirði, fæddur 1958, en sambýliskona hans er Guðrún Pálína Haraldsdóttir.

Þórarinn var eins og önnur systkini hans trúr átthögum sínum og æskustöðvum, og eftir heimkomuna frá Bandaríkjunum reistu þau Iðunn og Þórarinn sér hús í landi Setbergs, sem þau nefndu Móberg, og bjuggu þar alla tíð upp frá því, en húsið teiknaði Þórarinn sjálfur og byggði að mestu leyti einn. Þau hjón voru einstaklega samhent og bæði mjög listræn, svo sem hýbýli þeirra báru glöggt vitni um. Iðunn kona Þórarins lést 9. mars 1974 eftir langvarandi veikindi, langt um aldur fram.

Þórarinn Reykdal var góðum gáfum gæddur, smiður góður, laghentur og hæfileikaríkur á mörgum sviðum. Hann ferðaðist mikið bæði hér innanlands og erlendis, var unnandi góðrar tón- og myndlistar og fékkst í frístundum sínum nokkuð við teikningar og útskurð. Hefði hann án efa orðið liðtækur á sviði þeirrar listgreinar, ef hann hefði lagt hana fyrir sig í meira mæli, svo sem hugur hans hefur án efa staðið til.

Þórarinn Reykdal var hægur maður og rólyndur í allri framgöngu, hjartahlýr, hjálpsamur og greiðvikinn. Hann hafði ákveðnar skoðanir á mönnum og málefnum, en var orðvar og flíkaði lítt skoðunum sínum og tilfinningum og kaus mjög að vinna verk sín í kyrrþey. Hvers konar lofgjarðir, vegtyllur og viðurkenningar fyrir það, sem vel var gert, voru honum fjarri skapi, enda ríkur þáttur í fari hans og framgöngu allri einstök hógværð og lítillæti. Hygg ég, að það hafi staðið hjarta hans nær sem segir í Orðskviðum Salómons konungs, að betra sé að vera lítillátur með auðmjúkum en skipta herfangi með dramblátum.

Blessuð veri minning hans.

Þorgeir Örlygsson.