Fjóla Pálsdóttir | sk2102.com

Þórunn Fjóla Pálsdóttir

Morgunblaðið - 05. desember 1981

Þórunn Pálsdóttir — Minning

Þann 28. nóvember sl. lést á Landspítalanum Þórunn Fjóla Pálsdóttir, Ásabraut 3, Sandgerði. Hún var fædd 7. febrúar, 1916, í Hólshúsi í Miðneshreppi.

Foreldrar hennar voru Páll Pálsson, bóndi þar og kona hans, Helga Pálsdóttir. í Hólshúsi ólst hún upp ásamt fjórum systkinum.

Á næsta bæ bjuggu á sama tíma Sigríður Pálsdóttir, systir Páls bónda og maður hennar, Einar Jónsson ásamt stórum barnahópi. Var mikill samgangur á milli bæjanna og náin vinátta og tryggð milli systkinahópanna, sem hélst alla tíð. Þetta fólk var söngvint með afbrigðum og hefur kirkjukór Hvalsneskirkju jafnan notið krafta þess.

Fjóla fór ung að vinna fyrir sér, fyrst í vist á Kirkjubóli í Miðneshreppi en síðan í Reykjavík. Þá var hún ráðskona við báta í Sandgerði á tveim vertíðum.

Veturinn 1935—36 kom á vertíð suður til Sandgerðis ungur maður frá Siglufirði, Maron Björnsson að nafni.
Felldu þau Fjóla hugi saman og sumarið 1936 stofnuðu þau heimili á Siglufirði.

Fjóla Pálsdóttir - ókunnur ljósmyndari

Á Siglufirði fæddust börn þeirra, fimm talsins og eru þau þessi, talin í aldursröð:

Þórir Sævar Maronsson, lögreglumaður, býr í Sandgerði, kvæntur Elsu Kristjánsdóttur,
Björn Guðmar Maronsson, kaupmaður, býr í Sandgerði, kvæntur Lydiu Egilsdóttur,
Viggó Hólmar Maronsson, verkamaður, býr í Hafnarfirði, kvæntur Erlu Sveinbjörnsdóttur,
Helgi Brynjar Maronsson, byggingaeftirlitsmaður, býr í Njarðvíkum, kvæntur Þórunni Haraldsdóttur.
Margrét Dóróthea Maronsdóttir, deildarstjóri, býr á Vopnafirði, gift Magnúsi Jónassyni. Áður hafði Fjóla átt son,
Páll Grétar Lárusson, sem ólst upp hjá móðurforeldrum sínum. Hann er sjómaður, býr í Reykjavík, kvæntur Stellu Einarsdóttur.

Fyrstu árin á Siglufirði voru síldarár og atvinna næg; þá var staðurinn gullkista landsins. En þegar fór að líða á 5. áratuginn brást síldin og atvinnulíf staðarins, sem byggst hafði upp á síldarvinnslunni, var óviðbúið að mæta hruninu. Fólk neyddist til að selja hús sín fyrir lítið verð og leita annað eftir atvinnu. Þau Fjóla og Maron voru í þeim hópi.

Árið 1950 fluttu þau til Sandgerðis. Þá höfðu foreldrar og systkini Fjólu byggt sér hús í Sandgerði, sem hét að Lágafelli. Það mátti með sanni segja, að í því húsi væru margar vistarverur, því að þar fengu Fjóla og Maron inni með barnahópinn sinn. Árið 1961 fluttu þau síðan í eigið húsnæði að Ásabraut 3, tvíbýlishús sem þau byggðu ásamt Þóri syni sínum.

Á síðustu árunum á Siglufirði kenndi Fjóla fyrst þess sjúkdóms sem fylgdi henni upp frá því. Um tíu árum seinna bættist við sá sjúkdómur, sem að lokum dró hana til dauða. Má því segja að í rúm þrjátíu ár hafi hún aldrei gengið heil til skógar. Með þá staðreynd í huga er það með ólíkindum, hversu mikið hún vann, bæði heimili sínu og hugðarefnum. Ósérhlífnari manneskju hef ég aldrei þekkt. Hún setti samviskusemi og skyldurækni ofar öllu öðru.

Kirkjustarfið var henni mjög hugleikið og Hvalsneskirkja var henni kær. Um margra ára skeið sá hún um, ásamt öðrum konum, að skreyta kirkjuna fyrir hátíðar og hafa umsjón með fermingarbúnaði. Ég hef áður minnst á þátttöku hennar í kirkjukórnum og í safnaðarnefnd var hún í 27 ár. Kvenfélagið Hvöt fékk einnig að njóta starfskrafta hennar og áhuga, en í það gekk hún skömmu eftir að hún fluttist að norðan.

Ég minnist skyldurækni hennar við að baka og búa út hluti á basar fyrir kvenfélagið síðustu árin, þegar hún mátti helst ekkert gera, samkvæmt fyrirmælum lækna. En hún gat ekki til þess hugsað, að hennar hlutur lægi eftir. Fjóla var hógvær kona og prúð og bauð af sér góðan þokka. Þrátt fyrir hæglátt fas var hún föst fyrir, hafði ákveðnar skoðanir hvort heldur var á þjóðmálum eða öðru ef eftir var leitað, en tróð þeim ekki upp á aðra.

Eiginmaður hennar var alla sína starfsævi verkamaður. Formaður Verkalýðs- og sjómannafélags Miðneshrepps var hann um áratuga skeið. Hún þekkti því bæði af eigin raun og gegnum störf manns síns, kjör og baráttu verkafólks. Málstaður þess og allra sem minna máttu sín átti samúð hennar. Einnig var hún einlægur hernámsandstæðingur. Það var því í fullu samræmi við skoðanir hennar, að hún var einn af stofnfélögum Alþýðubandalagsfélags Miðneshrepps, þegar það var stofnað sumarið 1978.

Þar, eins og alls staðar annars staðar sem hún lagði málefnum lið, gekk hún heils hugar til starfa og sótti fundi ef heilsan mögulega leyfði. Þótt hér hafi lítillega verið sagt frá fórnfúsu starfi Fjólu að hugðarmálum sinum, er þó ótalið það sem ætíð stóð hjarta hennar næst, en það var fjölskyldan og heimilið. Mér er ljóst að ég get ekki gert þessu efni nein tæmandi skil, þar sem kynni mín af henni ná aðeins til síðustu átta ára. Þó var margt sem vakti athygli mína á sérstökum mannkostum þessarar ágætu konu.

Þegar frá eru taldar sjúkrahúslegur, var ekki margt sem minnti á að þar færi manneskja, sem ætti við alvarlegan sjúkdóm að stríða. Hún lagði metnað sinn í að rækja störf sín eins og best varð á kosið og vera ekki öðrum til byrði. Aldrei heyrði ég hana mæla æðruorð og veikindi sín ræddi hún ekki að fyrra bragði. Þegar vinir og vandamenn komu í heimsókn mætti þeim hlýtt og glaðlegt viðmót; hún var alltaf fremur veitandi en þiggjandi, alltaf reiðubúin að hjálpa þrátt fyrir litla krafta.

Það var gaman að ræða við hana, því að hún var greind og athugul, las mikið og fylgdist vel með. Það er dýrmætt að hafa fengið að kynnast svo heilsteyptri og sannri manneskju og eiga með henni samleið um stund. Megi minningin um ástríka eiginkonu, móður, ömmu og systur lifa með ástvinum hennar og sefa söknuð þeirra.

"Því fleiri kosti
sem framliðinn hafði,
því meiri er missirinn.
Sárt er að sakna.
Sælt er að deyja.
Ljúft er mætra að minnast."

Elsa Kristjánsdóttir
-----------------------------------

Þórunn Fjóla Pálsdóttir, til heimilis að Ásbraut 3 í Sandgerði, lést þann 28. nóv. á Landspítalanum. Þórunn Fjóla var fædd í Miðneshreppi þann 7. febrúar 1916 og ólst þar upp, en fluttist til Siglufjarðar árið 1936 og bjó þar ásamt eftirlifandi eiginmanni sínum, Maron Björnssyni til ársins 1950, að þau fluttust til Sandgerðis. Börn þeirra eru fimm, en einn son átti hún áður.