Ríkharður Sigurðsson | Heimildasíða

Ríkharður Axel Sigurðsson

mbl.is - 10. maí 2002 | Minningargreinar

Ríkharður Sigurðsson var fæddur á Siglufirði 11. nóvember 1933. Hann andaðist á Landspítala við Hringbraut 1. maí 2002.

Foreldrar hans voru Sigurður Kristjánsson bókhaldari, f. á Birningsstöðum í Hálshreppi 26. jan. 1885, d. í Reykjavík 25. sept. 1976, og Selma Friðbjarnardóttir, f. á Þórustöðum í Öngulsstaðahreppi 22. nóv. 1896, d. í Reykjavík 25. júní 1986.

Axel var kvæntur Jónínu Halldórsdóttur, lengst af skrifstofustjóra Reykjavíkur apóteks, f. 6. des. 1934, dóttur Halldórs Guðmundssonar húsasmíðameistara, f. 20. mars 1907 á Vatnsleysu, Biskupstungnahreppi, d. í Reykjavík 8. maí 1978, og Guðfinnu Þorleifsdóttur Thorlacius, f. 3. júlí 1910 í Reykjavík, d. í Reykjavík 8. mars 1999.

Synir Axels og Jónínu eru

Halldór trésmiður, f. í Reykjavík 28. ágúst 1961, og
Sigurður, starfsmaður Áss í Reykjavík, f. 13. nóv. 1965 í Reykjavík.

Axel varð stúdent frá Verzlunarskóla Íslands 1954 og lauk lyfjafræðiprófi frá Lyfjafræðiháskólanum í Kaupmannahöfn 1959. Að námi loknu starfaði hann þrjú ár í Vesturbæjar apóteki, en eftir það 14 ár í Reykjavíkur apóteki og sá þar um töflu- og stungulyfjaframleiðslu apóteksins.

Ríkharður Sigurðsson - ókunnur ljósmyndari

Hann undirbjó stofnun Lyfjatæknaskóla Íslands og varð fyrsti skólastjóri hans 1974, en starfaði jafnframt í hlutastarfi í Reykjavíkur apóteki, sem skólastjórinn var þá skyldur til, "svo hann héldi tengslum við raunveruleg apóteksstörf". Áður kenndi hann á námskeiðum Apótekarafélags Íslands fyrir starfsfólk í apótekum. Hann varð forstöðumaður apóteks Landspítalans og ríkisspítalanna í nóvember 1977, og var það í 17 ár, en var eftir það starfsmaður minjanefndar Landspítalans til ársloka 2000.

Axel var formaður Lyfjafræðingafélags Íslands 1965-1968 og hefir alla tíð sinnt störfum fyrir félag sitt. Meðal annars var hann fulltrúi félagsins í Lyfjanefnd 1970-1976, aðstoðarritstjóri Tímarits um lyfjafræði í 14 ár, var í þriggja manna hópi, sem tók saman og gaf út Lyfjafræðingatal 1982 og vann að annarri útgáfu talsins.

Hann sat í orðanefnd félagsins og var í fyrstu minjanefnd Lyfjafræðingafélagsins, sem sett var á laggirnar 1978 og sat þar til dánardags. Hann var einnig í nokkur ár formaður samstarfshóps sjúkrahúslyfjafræðinga, í skólastjórn Lyfjatæknaskóla Íslands, sat í Sýkingavarnarnefnd Landspítalans 1984-1994, í minjanefnd Landspítalans frá stofnun, 1993, til 2000.

Axel var formaður Foreldra- og kennarafélags Öskjuhlíðarskóla 1977-1981, í Svæðisstjórn málefna fatlaðra í Reykjavík 1986-1987 og í stjórn Félags áhugamanna um sögu læknisfræðinnar frá 1987.

Útför Axels verður gerð frá Fossvogskirkju í dag og hefst athöfnin klukkan 10.30.

Vaktu, minn Jesús, vaktu'
í mér, vaka láttu mig eins í þér.
Sálin vaki þá sofnar líf,
sé hún ætíð í þinni hlíf.
(Hallgrímur Pétursson.)

Nú er Axel frændi dáinn, og stórt skarð hoggið í okkar litlu fjölskyldu.

Þú varst okkur systkinunum svo miklu meira en frændi, þú varst líka vinur okkar og alltaf tilbúinn að hjálpa okkur bæði með áhugamál okkar og lærdóm. Við áttum með þér margar góðar stundir sem við geymum í hjörtum okkar.

En nú ertu kominn á góðan stað, þar sem er örugglega fullt fullt af fallegum blómum.

Hvíl í friði, elsku Axel, og takk fyrir allt og megi góður guð vera með þér.

Vaktu, minn Jesús, vaktu' í mér,
vaka láttu mig eins í þér.
Sálin vaki þá sofnar líf,
sé hún ætíð í þinni hlíf.
(Hallgrímur Pétursson.)

Brynja, Haraldur og Garðar.
----------------------------------------------------------------

Ríkharður Axel Sigurðsson lyfjafræðingur er látinn.

Axel var einn af hvatamönnum lyfjatæknanáms á Íslandi. Við heimkomu frá Danmörku, þar sem hann stundaði nám í lyfjafræði, var hann fenginn til kennslu við "defektrísuskólann" sem var kvöldskóli fyrir starfsfólk í apótekum og Apótekarafélag Íslands stóð fyrir.

Seinna var Lyfjatæknaskóli Íslands stofnaður og var námið byggt upp að danskri fyrirmynd og útskrifaðist fyrsti hópur lyfjatækna árið 1975. Þáttur Axels var mikill við undirbúning og stofnun skólans og var hann ráðinn fyrsti skólastjórinn, auk þess var hann einn af aðalkennurum skólans. Margir eldri lyfjatæknar minnast sérstaklega kennslubókarinnar "Alþýðuheiti á lyfjum og fleiru" sem Axel tók saman en grunnur að þeirri bók var orðasafn sem til var í Reykjavíkur Apóteki og talið er að Ólafur Björn Guðmundsson yfirlyfjafræðingur hafi safnað saman.

Axel sýndi lyfjatæknum og félagi þeirra mikinn áhuga og velvilja. Sérstaklega var stuðningur hans við stofnun Lyfjatæknafélags Íslands mikill.

Axel var ekki bara skólastjóri og kennari heldur líka mikill vinur og félagi nemenda sinna á þessum árum.

Lyfjatæknar minnast hans með þakklæti og senda frú Jónínu og sonum innilegar samúðarkveðjur.

F.h. Lyfjatæknafélags Íslands

Ásdís Magnúsdóttir, Elín Þrúður Theodórs.

Kveðja frá Lyfjafræðingafélagi Íslands
-------------------------------------------------------------------

Með Axel Sigurðssyni er farinn einn af þeim lyfjafræðingum sem hvað mestan svip hafa sett á starfsemi Lyfjafræðingafélags Íslands undanfarna áratugi.

Axel útskrifaðist sem lyfjafræðingur frá Kaupmannahöfn 1959. Hann starfaði fyrst í Vesturbæjarapóteki og síðar í Reykjavíkur apóteki. Á árinu 1974 réðst hann sem skólastjóri til hins nýstofnaða Lyfjatæknaskóla Íslands. Kennsla var honum ekkert nýnæmi þar sem hann hafði kennt bæði lyfjafræðinemum við Háskóla Íslands sem og starfsfólki apóteka á námskeiðum frá því fljótlega eftir að hann lauk sjálfur námi.

Kennslan átti líka mjög vel við hann þar sem hann hafði yfirgripsmikla þekkingu á öllu sem viðkom lyfjafræðinni og langt þar útfyrir og átti auðvelt með að vekja áhuga nemenda á viðfangsefninu. Hann hélt kennslu áfram meðfram starfi sínu sem forstöðumaður sjúkrahússapóteks Landspítalans sem hann tók við 1977. Síðustu árin á Landspítalanum var hann starfsmaður minjanefndar spítalans.

Alla starfsævi sína tók Axel mikinn þátt í félagsstörfum lyfjafræðinga. Hann var varaformaður Lyfjafræðingafélags Íslands 1964-1965 og formaður 1965-1968. Þar fyrir utan átti hann sæti í fjölda nefnda og stjórna á vegum félagsins um lengri og skemmri tíma. Öll þessi störf rækti Axel af mikilli elju og samviskusemi.

Axel var skipaður í Minjanefnd lyfjafræðinga þegar hún var stofnuð 1978. Minjanefndin, sem seinna varð stjórn Lyfjafræðisafnsins, hefur lyft grettistaki í söfnun og skráningu muna og heimilda um lyfjafræði á Íslandi. Uppbygging húss Lyfjafræðisafnsins við hlið Nesstofu og rekstur safnsins er hins vegar ótrúlegt afrek og hefur hvílt að langmestu leyti á herðum safnstjórnarinnar. Þegar húsið var vígt á 60 ára afmæli LFÍ var öllum í safnstjórninni veitt gullmerki félagsins sem þakklætisvottur frá íslenskum lyfjafræðingum fyrir stórkostlegt óeigingjarnt starf.

Axel sat í ritnefnd Lyfjafræðingatalsins sem kom út á 50 ára afmæli LFÍ 1982. Afraksturinn var vönduð útgáfa sem er öllum þeim sem að því komu til sóma.

Það var því mikið ánægjuefni að Axel bauð fram starfskrafta sína þegar ákveðið var að minnast 70 ára afmælis LFÍ á þessu ári með því að gefa út nýtt lyfjafræðingatal. Axel hefur unnið að því verkefni undanfarin rúm tvö ár meðfram öðrum störfum alveg fram á síðasta dag.

Ég hitti Axel fyrst þegar hann kenndi okkur lyfjafræðistúdentum töflugerð í Reykjavíkur apóteki 1973. Kynni okkar hófust þó fyrir alvöru þegar við vorum báðir skipaðir í orðanefnd lyfjafræðinga þegar hún var stofnuð 1987. Orðanefndin starfaði frekar lítið framan af vegna anna nefndarmanna þó svo að við hittumst öðru hverju og leystum þau mál sem beint var til okkar.

Vorið 1995 leitaði orðanefnd byggingarverkfræðinga eftir samstarfi þar sem þeir töldu okkur geta veitt sér aðstoð þegar fjallað var um hugtök tengd efnafræði. Við Axel sóttum vikulega fundi orðanefndarinnar í samtals fimm ár eftir það. Þetta voru stórskemmtilegir og lærdómsríkir fundir þar sem þekking Axels á efnafræði ásamt næmri tilfinningu fyrir íslensku máli naut sín í góðum félagsskap verkfræðinganna.

Axel var fjölmenntaður maður. Þekking hans og áhugasvið náði langt út fyrir lyfjafræðina. Hæfileikar hans nutu sín hvað best við að fræða aðra. Vinsældir hans sem kennara við Lyfjatæknaskólann bera því glöggt vitni. Frásagnargleði hans og þekking ásamt ríkri kímnigáfu gæddi safnmunina í Lyfjafræðisafninu lífi í augum flestra sem fengu að njóta leiðsagnar hans þar.

Við fráfall Axels Sigurðssonar lyfjafræðings missi ég góðan vin og samherja og lyfjafræðingar missa ötulan baráttumann fyrir þeirri stöðu sem við teljum að fag okkar og stétt eigi að hafa í samfélaginu. Við söknum þess að fá ekki að njóta krafta hans áfram í þágu Lyfjafræðingafélagsins og Lyfjafræðisafnsins.

Ég sendi Jónínu, sem hefur staðið við hlið Axels í um 50 ár og verið stoð hans og stytta, og sonum þeirra innilegar samúðarkveðjur mínar og Lyfjafræðingafélags Íslands.

Finnbogi Rútur Hálfdanarson, fyrrverandi formaður Lyfjafræðingafélags Íslands.

Kveðja frá Lyfjafræðisafninu
---------------------------------------------------------------

Axel Sigurðsson var alla tíð virkur félagi í Lyfjafræðingafélagi Íslands. Hann var m.a. formaður félagsins frá 1965-1968 auk þess að gegna ýmsum nefndar- og trúnaðarstörfum fyrir félagið.

Axel sat í ritnefnd Tímarits um lyfjafræði í mörg ár og var einn af þremur í ritnefnd Lyfjafræðingatals sem kom út 1982. Tók sú tómstundavinna u.þ.b. 14 ár enda var leitað upplýsinga um alla Íslendinga sem höfðu tekið próf í lyfjafræði og aðra sem hafa starfað sem lyfjafræðingar hér á landi allt frá 1760.

Hann var að vinna að endurskoðaðri útgáfu talsins þegar hann lést.

Axel var sæmdur gullmerki Lyfjafræðingafélagsins árið 1992, á 60 ára afmæli þess.

Hann var mjög áhugasamur um sögu lyfjafræðinnar og varði löngum tíma til þess að safna ýmsum fróðleik og munum. Var því oftast leitað til hans ef einhvern vantaði upplýsingar um sögu fagsins eða apóteka á Íslandi.

Einnig hafði hann mikinn áhuga á plöntum, einkum lækningajurtum og var mjög vel að sér um ræktun og notkun þeirra. Hann tók m.a. saman rit um alþýðunöfn lyfja.

Árið 1978 var formlega stofnuð sameiginleg minjanefnd Apótekarafélags Íslands og Lyfjafræðingafélags Íslands til þess að safna saman og varðveita þá muni og minjar, sem enn voru til og varða á einhvern hátt sögu íslenskrar lyfjafræði. Axel var sjálfkjörinn í þá nefnd sem og í stjórn Lyfjafræðisafnsins sem var formlega stofnað með sérstakri skipulagsskrá 1985.

Félögin kusu sömu menn í stjórn safnsins og áður höfðu verið í minjanefndinni. Þetta var fimm manna hópur áhugamanna og er Axel sá þriðji sem kveður úr þeim hópi.

Eins og oft vill verða er samhentur hópur vinnur saman verður til ákveðin verkaskipting og var það sérsvið Axels að leita upplýsinga og koma þeim á blað. Það sem helst einkenndi störf hans var vandvirkni og samviskusemi hvort heldur það var að gera upp safngripi, rita greinar eða taka myndir og semja texta á jólakort sem safnið hefur gefið út undanfarin ár. Kom sér þá vel að hann bjó yfir ágætum listrænum hæfileikum. Oftast kom það einnig í hlut Axels að taka á móti hópum og leiða gesti um Lyfjafræðisafnið eftir að það var formlega opnað 1994.

Vorið er tími vonar, þegar allur gróður lifnar á ný eftir vetrardvalann. Við vissum vel að barátta Axels við hinn illvíga sjúkdóm var hörð, en þó ólum við þá von brjósti, að vorsólin mundi auka honum kraft og hann kæmist aftur á vikulega vinnufundi vestur á Nes, en þá kom kallið.

Veikindum sínum tók Axel af karlmennsku, aldrei heyrðist æðruorð frá honum enda er vandfundinn sá einstaklingur sem tók honum fram í háttvísi og tillitssemi.

Áratuga samvinna að sameiginlegu áhugamáli skilur eftir sig spor og framlag Axels Sigurðssonar í tilurð Lyfjafræðisafnsins verður seint metið til fulls. Fjölskyldunni, Jónínu, Halldóri og Sigurði sendum við innilegar samúðarkveðjur.

Áslaug Hafliðadóttir, Erling Edwald, Jón Jóhannesson, Kristín Einarsdóttir.